poniedziałek, 8 lutego 2016

Zmiany w sposobie obliczania odsetek






1 stycznia 2016 r. weszły w życie zmiany w kodeksie cywilnym. Między innymi zmianie uległ sposób naliczania odsetek i ich wysokość.
Jak wiemy, w kodeksie cywilnym są określone dwa rodzaje odsetek, kapitałowe (art. 359) i za opóźnienie (art. 481)
Stosownie do postanowień art. 359 § 2  jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych. Ponieważ stopa referencyjna NBP wynosi 3,5 %, to obecnie odsetki ustawowe wynoszą 5%.
Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności odsetek ustawowych (są to tzw. odsetki maksymalne – obecnie 10%). Dotychczas odsetki maksymalne nie mogły przekroczyć czterokrotności odsetek ustawowych.
Jest to przepis bezwzględnie obowiązujący, co oznacza, że nawet gdybyśmy samodzielnie ustalili wyższą wysokość odsetek wynikających z konkretnej czynności prawnej, to i tak należą się odsetki maksymalne. Ponadto postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. Również i w takim przypadku musimy zastosować przepisy k.c.


Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy zmiany miały na celu wprowadzenie jednego mechanizmu naliczania tych odsetek, zarówno w transakcjach w obrocie profesjonalnym, jak również w obrocie nieprofesjonalnym i w transakcjach z udziałem konsumentów.

Rozróżnienie stawki odsetek ustawowych i za opóźnienie ma wg ustawodawcy zwrócić uwagę, iż zachowanie zgodne z umową (korzystanie z kapitału) należy odróżnić od jej naruszania (opóźnienia w zapłacie należności). „Zmiana będzie zatem wyraźnym sygnałem, że dla ustawodawcy istotny jest aspekt „moralności płatniczej”.

I tak w przypadku opóźnienia w spełnieniu świadczenia, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.  Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie jest oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Obecnie więc będzie to 7%. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.  Maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie) – czyli 14%.  I tak jak przy odsetkach kapitałowych - jeżeli wysokość odsetek za opóźnienie przekracza wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie, należą się odsetki maksymalne za opóźnienie.
I również w tym przypadku postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych za opóźnienie, także w przypadku dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.
Oczywiście w razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych.

Problemem jest brak przepisów przejściowych, określających w jaki sposób należy obliczać odsetki dla zobowiązań powstałych przed wejściem w życie ww. zmian. Skoro nie ma przepisów przejściowych, to do zobowiązań powstałych przed 1 stycznia 2016 r. również należy stosować nowe zasady (oczywiście od 1 stycznia 2016 r.).


W razie pytań zapraszam
radca prawny
Tomasz Job
Prawo autorskie: <a href='http://pl.123rf.com/profile_swevil'>swevil / 123RF Zdjęcie Seryjne</a>

4 komentarze:

  1. Zarówno koszt kredytu jak i stawki ustawowe są w mojej ocenie zbyt wysokie. Jednak czego spodziewać się po państwie które na każdym kroku chce wyciągnąć od nas jak najwięcej pieniędzy. Podatków mamy tak wiele, że chyba w samym rządzie się już pogubili.

    OdpowiedzUsuń
  2. Koszt kredytu nie musi być duży, tym bardziej, że są teraz darmowe pożyczki na 30 dni. OZnacza to mniej więcej tak, że gdy weźmiemy kredyt na daną kwotę i spłacimy go w ciągu miesiąca to nie są naliczane żadne dodatkowe koszta czy odsetki. świetna sprawa

    OdpowiedzUsuń
  3. Ja raczej takimi rzeczami się nie zajmuję, ale chcę być przede wszystkim na bieżąco jeśli chodzi o prawo pracy. W takim wypadku fajnie jest skorzystać raz na jakiś czas z porad od https://www.tgc.eu/specjalizacje/prawo-pracy i rozwieść wszelkie wątpliwości.

    OdpowiedzUsuń
  4. Dziadek mi mówił oszczędzaj bo sam tak robił. I wiecie co, dobrze robił bo miałem kupę kasy ze spadku po nim.

    OdpowiedzUsuń